Πάνος Σκουρλέτης | Στέλεχος Νέας Αριστεράς, πρώην Υπουργός

Συνέντευξη του Πάνου Σκουρλέτη στην Εφημερίδα των Συντακτών και στον δημοσιογράφο Δημήτρη Τερζή

«Χρειαζόμαστε ένα νέο σοκ συλλογικότητας»

Στις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές ήταν αρκετοί εκείνοι που σάς επέρριψαν ευθύνες για την αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ. Εν όψει των επικείμενων αυτοδιοικητικών εκλογών τα μηνύματα δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά για το κόμμα. Τελικά, τι φταίει; Είναι θέμα οργάνωσης, πολιτικής, συμμαχιών, προσώπων ή όλων αυτών μαζί;

Ο ΣΥΡΙΖΑ διαχρονικά είχε μια ισχνή αυτοδιοικητική εκπροσώπηση, παρ’ όλο που πολλές από τις επεξεργασίες του σφράγισαν τον χώρο της αυτοδιοίκησης. Στις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019 είχε δοθεί κατεύθυνση για τη συγκρότηση πλατιών σχημάτων συνεργασίας με σαφή προγραμματικά  στοιχεία, ωστόσο η ταυτόχρονη διεξαγωγή τους με τις ευρωεκλογές -απόφαση με την οποία είχα διαφωνήσει- σε συνδυασμό με την κορύφωση του τότε αντιΣΥΡΙΖΑ μετώπου δεν άφηναν πολλά περιθώρια κινήσεων. Τα ελλείμματα παρέμβασης στο πεδίο της αυτοδιοίκησης δεν θα μπορούσαν ξεπεραστούν μέσα στους λίγους μήνες πριν από τις εκλογές. Κινηθήκαμε με βάση την καταστατική μας πρόβλεψη σε σχέση με τις τελικές επιλογές μας. Για την Ιστορία αναφέρω ότι υποστηρίξαμε αυτοδιοικητικά σχήματα σε 250 δήμους της χώρας, από τα οποία γύρω στα πενήντα βρέθηκαν τελικά στην διοίκηση των δήμων. Λόγω δε της απλής αναλογικής πάνω από 800 κομματικά στελέχη εκλέχτηκαν ως δημοτικοί σύμβουλοι. Φαντάζομαι πως μέσα από αυτούς θα μπορούσε να αναδειχθεί μια σημαντική σε αριθμό νέα «μαγιά» αυτοδιοικητικών στελεχών, που θα μπορούσαν να παίξουν σημαντικό ρόλο μελλοντικά. Είχα καταθέσει μια συγκεκριμένη  πρόταση συγκρότησης ενός δικτύου αιρετών, αλλά τελικώς δεν υλοποιήθηκε. Μία από τις βασικές αδυναμίες μας ήταν η μη ανάδειξη και κατ´ επέκταση η μη «κεφαλαιοποίηση» του έργου της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ στην αυτοδιοίκηση.

Ενδεικτικά αναφέρω το χρηματοδοτικό πρόγραμμα ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ, (ακόμη και τώρα  όπου σταθείς σε όλη την Ελλάδα θα δεις να υλοποιούνται έργα αυτού του  προγράμματος), τη στήριξη των δήμων, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια,  με μόνιμο προσωπικό στην καθαριότητα μέσω του μεγάλου διαγωνισμού 3Κ, τη ρύθμιση των εργασιακών ζητημάτων χιλιάδων συμβασιούχων μέσω της διάταξης για τα «ένδικα μέσα», τις έκτακτες ενισχύσεις σε ορεινούς και νησιωτικούς δήμους καθώς και μια σειρά από αλλαγές θεσμικού χαρακτήρα που στη συνέχεια «πάγωσε» ή κατήργησε η κυβέρνηση της Ν.Δ. Μέσα από την απάντησή μου θα καταλάβατε τι θα έπρεπε να είχαμε κάνει πριν αλλά και μετά το 2019. Το «αστείο» της υπόθεσης είναι πως παρά την απόδοση ευθυνών στο πρόσωπό μου μέσω δημοσιευμάτων σε «φιλικά» και μη μέσα, ποτέ κανείς δεν μου άσκησε ευθέως κριτική εντός των οργάνων του κόμματος για το αποτέλεσμα των αυτοδιοικητικών εκλογών, παρ’ όλο που κατ’ επανάληψη ζήτησα να γίνει μια ουσιαστική και σε βάθος συζήτηση για την αυτοδιοίκηση. Η μη συζήτηση σε βάθος για όλους τους τομείς μετά το 2019 ήταν ένα μεγάλο  λάθος. Στο πολύ μικρό χρονικό διάστημα που έχουμε μπροστά μας πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατό για το καλύτερο αποτέλεσμα σ’ αυτές τις εκλογές. Πάντως σε κάθε περίπτωση η αυτοδιοίκηση έχει τους δικούς της κανόνες και τη σχετική της αυτονομία, που δεν πρέπει να την αγνοούμε. Οι διεργασίες εντός της δεν αντανακλώνται ευθέως στην κεντρική πολιτική σκηνή.

Σε λίγες μέρες η Κ.Ε. θα κληθεί να εγκρίνει τον οδικό χάρτη για την εκλογή νέου προέδρου, κατόπιν της σχετικής εισήγησης της Πολιτικής Γραμματείας. Η Ομπρέλα είχε ζητήσει να γίνουν οι διαδικασίες ακόμα πιο νωρίς, βάζοντας έως και θέμα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας, την ώρα που η Κίνηση Μελών ζητούσε περισσότερο χρόνο και καλώντας σε εκ βαθέων συζήτηση για τα αίτια της ήττας. Μήπως έχουν αντιστραφεί οι ρόλοι των τάσεων εδώ; Ποιο ήταν το δικό σας σκεπτικό; 

Η αιφνιδιαστική παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα επιβάλει μια γρήγορη ανασύνταξη χωρίς να υποβαθμίσουμε -σε καμία περίπτωση-, όπως έγινε μετά το 2019, την αναγκαία  συζήτηση γύρω από τα αίτια του εκλογικού αποτελέσματος, αλλά και την αποτίμηση της συνολικότερης πορείας μας. Επιβάλλεται μια σε βάθος, συλλογική και οργανωμένη συζήτηση για τις αλλαγές μέσα στην κοινωνία, αλλά και στον κόσμο γενικότερα. Η περίοδος μέχρι το έκτακτο συνέδριο δεν πρέπει να δώσει την εντύπωση μιας πλήρους αποσυσπείρωσης και να λειτουργήσει παραλυτικά. Άρα το κενό στο επίπεδο του προέδρου πρέπει να καλυφθεί όπως προβλέπεται από τις καταστατικές διαδικασίες. Σε κάθε περίπτωση μετά το 2019 έγιναν επιλογές που δοκιμάστηκαν, διαμορφώθηκαν πλειοψηφίες και μειοψηφίες εντός του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Δημιουργήθηκε μια εικόνα του κόμματός μας η οποία, όπως προκύπτει εκ των πραγμάτων, δεν συνέβαλε στην οικοδόμηση νέων σχέσεων εμπιστοσύνης με την κοινωνία.

Ένα από τα ζητήματα που θα κληθεί να συζητήσει η νέα ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ είναι εκείνο του πολιτικού στίγματος. Τελικά η λύση βρίσκεται πιο αριστερά ή περισσότερο στο κέντρο;

Επιμένω ότι κατ’ αρχάς πρέπει να αξιολογήσουμε το βασικό σχέδιο και τις  επιλογές που κάναμε μετά το 2019. Υπήρχε μια  σαφής  ταυτότητα  ή ένας θολός πολυσυλλεκτισμός, στη βάση ενός μέσου όρου θέσεων; Η επιλογή της διεύρυνσης  πήρε  έναν χαρακτήρα κινήσεων κορυφής και όχι κοινωνικής γείωσης και διεύρυνσης της παρουσίας μας μέσα στους κοινωνικούς χώρους. Το ερώτημα «στροφή προς την Αριστερά  ή προς το Κέντρο;» είναι ένα απλουστευτικό και λανθασμένο ερώτημα. Για τη δική μας Αριστερά ένα κόμμα διακυβέρνησης και εξουσίας πρέπει να απαντά στο ποιοτικό – πολιτικό ερώτημα «ποια διακυβέρνηση και σε ποια προοπτική;». Η απεύθυνσή μας προς τις κοινωνικές ομάδες που θέλουμε να εκφράσουμε πρέπει να εκκινεί από το έδαφος της Αριστεράς.

Η κοινωνία, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά διεθνώς έχει κάνει μια συντηρητική στροφή. Τί σας κάνει να πιστεύετε ότι απασχολούν την πλειοψηφία ζητήματα όπως π.χ. το προσφυγικό, η κλιματική αλλαγή, οι ανισότητες και πως μπορεί ένα κόμμα που έχει στην προμετωπίδα του αυτά τα ζητήματα να διεκδικήσει εκ νέου την εξουσία;

Η περίοδος που διανύουμε επικαθορίζεται από τη «συνάντηση» των παραπάνω κρίσεων. Δηλαδή της κλιματικής  κρίσης, του προσφυγικού-μεταναστευτικού, της διεύρυνσης των ανισοτήτων, της κρίσης αντιπροσώπευσης, της πρόσφατης υγειονομικής κρίσης. Άρα ένα σοβαρό κόμμα με προοπτική εξουσίας οφείλει να ξεκινάει τις αναλύσεις του από το πώς τοποθετείται απέναντι στις πολλαπλές κρίσεις. Η ιστορική, και πάντα  επίκαιρη, διάκριση Αριστεράς – Δεξιάς αντανακλάται στις παραπάνω κρίσεις. Είναι αλήθεια ότι στην Ευρώπη υπάρχει μια συντηρητική στροφή. Αυτό δεν πρέπει να μας οδηγήσει στο να παρουσιάσουμε μια πιο αχνή αριστερή ταυτότητα, στο να κρυφτούμε, αλλά κατά τη γνώμη μου πρέπει να μας κάνει να αναζητήσουμε τους σύγχρονους δρόμους της Αριστεράς.

Αισθανθήκατε ποτέ βαρίδι ή μέρος της «κομματικής γραφειοκρατίας» που δεν άφησε τον Αλέξη Τσίπρα να πραγματοποιήσει το όραμά του για τον ΣΥΡΙΖΑ; Τι απαντάτε σε όλους τα λένε αυτά;

Κατ’ αρχάς, τα λίγα κιλά που έχω πάρει τα τελευταία χρόνια δεν με καθιστούν «βαρίδι». Πιστεύω στην εσωτερική δημοκρατία, η οποία αναβαθμίζεται όταν καταλήγει σε προωθητικές συνθέσεις. Δεν έχουμε ανάγκη από νέους διχασμούς,  αλλά από ένα νέο σοκ συλλογικότητας στη λειτουργία μας. Όσοι αποκαλούν «κομματική γραφειοκρατία» όσους έχουν εκλεγεί μόλις πριν από έναν χρόνο στα όργανα του κόμματος, μέσα από τις συνεδριακές μας  διαδικασίες, προσβάλλουν πρώτα απ’ όλα τα χιλιάδες μέλη του κόμματος που πήραν μέρος σε αυτές. Συνιστώ ψυχραιμία, σοβαρότητα και συντροφική αλληλεγγύη.