«Αναγκαία η παρέμβαση της Πολιτείας για την προστασία της ψυχικής υγείας και των θέσεων εργασίας εργαζομένων στα τηλεφωνικά κέντρα»
Ερώτηση 37 βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ προς τους υπουργούς Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Υγείας
Αθήνα, 11 Δεκεμβρίου 2020
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τους κ.κ. Υπουργούς
Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων
Υγείας
ΘΕΜΑ: «Αναγκαία η παρέμβαση της Πολιτείας για την προστασία της ψυχικής υγείας και των θέσεων εργασίας εργαζομένων στα τηλεφωνικά κέντρα».
Η αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 οδήγησε στην λήψη μέτρων επείγοντος χαρακτήρα, που επηρεάζουν σημαντικά και την αγορά εργασίας, ως προς τους όρους και τις συνθήκες παροχής εργασίας των εργαζομένων. Ο ΣΥΡΙΖΑ, έχοντας ως βασική προτεραιότητα την προστασία της εργασίας στο πλαίσιο των έκτακτων συνθηκών της πανδημίας, πρότεινε άμεσα μια σειρά μέτρων με συγκεκριμένο στρατηγικό προσανατολισμό: την προστασία των εργαζομένων, τη διατήρηση της διαπραγματευτικής τους δύναμης και την ανατροπή των τάσεων απορρύθμισης της αγοράς εργασίας (πρόγραμμα «ΜΕΝΟΥΜΕ ΟΡΘΙΟΙ»). Η κυβέρνηση της ΝΔ εφαρμόζει μια εντελώς αντίθετη στρατηγική, εμμένοντας στην νεοφιλελεύθερη προσέγγιση, σε όλους τους τομείς, από το δημόσιο σύστημα υγείας, το οποίο δεν θωράκισε ως όφειλε, την ενίσχυση των πληγέντων μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ελευθέρων επαγγελματιών και μισθωτών, όπου ακολουθεί την τακτική του «σταγονόμετρου» μέχρι την αγορά εργασίας, που οδηγείται σε απορρύθμιση, μη λαμβάνοντας υπόψη τις δραματικές συνέπειες της πανδημίας. Είναι χαρακτηριστικό εξάλλου, ότι μετά τους πανηγυρισμούς για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) της ΕΕ, ως προς το Ταμείο Ανάκαμψης, το σχέδιο που υποβάλλεται για έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ταυτίζεται με την περίφημη «έκθεση Πισσαρίδη», μνημείο νεοφιλελεύθερης πολιτικής και ως προς την νέα προγραμματική περίοδο για την Πολιτική Συνοχής (νέο ΕΣΠΑ), υποβλήθηκε αρχικό σχέδιο, το οποίο, σύμφωνα με τις επίσημες παρατηρήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δεν έχει λάβει υπόψη τις υγειονομικές και κοινωνικοοικονομικές συνέπειες της πανδημίας και την σύνδεση με το Ταμείο Ανάκαμψης.
Στο πλαίσιο που διαμορφώνεται στην αγορά εργασίας, είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με πρόσφατη ειδική θεματική έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας δόθηκαν στη δημοσιότητα από την ΓΣΕΕ και το Ινστιτούτο Εργασίας τον Οκτώβριο, το 73% των εργαζόμενων του ιδιωτικού τομέα της χώρας θεωρεί ότι ο κορωνοϊός αποτελεί αφορμή να κινδυνεύσουν θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα, ενώ μεγάλη επιφύλαξη των εργαζομένων καταγράφεται και απέναντι στην ανάπτυξη της τηλεργασίας, ως προς μια σειρά παραμέτρων, ήτοι την εξέλιξη των εργασιακών δικαιωμάτων του, ως προς τις ώρες εργασίας, την εξέλιξη της αμοιβής, την προσωπική ζωή και την επαγγελματική εξέλιξη. Σύμφωνα δε, με την πλέον πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου «Νίκος Πουλαντζάς» σε συνεργασία με την Prorata (Νοέμβριος 2020), προκύπτει μια διάχυτη επισφάλεια λόγω των προβλημάτων επιβίωσης για πολλά νοικοκυριά με τον συναφή κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, που απειλούν διαρκώς διευρυνόμενα κοινωνικά στρώματα, καθώς επίσης και ότι η πανδημία επιταχύνει μεταβολές στη δομή και την οργάνωση της εργασίας, με την κάμψη εργασιακών δικαιωμάτων αλλά και με την εισαγωγή νέων παραμέτρων, όπως η τηλεργασία, με το 53,4% των ερωτηθέντων να θεωρεί ότι θα αποτελέσει αρνητική εξέλιξη η τυχόν γενίκευση της τηλεργασίας.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, με την από 23.11.2020 ανακοίνωσή του, το Πανελλήνιο Σωματείο Εργαζομένων Vodafone-ΠΑΝΑΦΟΝ καταγγέλλει ότι εν μέσω πανδημίας και τηλεργασίας η διοίκηση της εταιρείας κλιμακώνει την ψυχολογική κακοποίηση των εργαζομένων για να αυξήσει την εντατικοποίηση της εργασίας. Ειδικότερα στην παραπάνω ανακοίνωση μεταξύ άλλων περιλαμβάνονται αναφορές για φαινόμενα που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως «Mobbing» (ψυχική κακοποίηση στον εργασιακό χώρο) προς τους εργαζόμενους των τηλεφωνικών κέντρων της εν λόγω εταιρείας, που αφορούν είτε παρατηρήσεις για τη διάρκεια της κλήσης, είτε απαιτήσεις να κάνουν πιο γρήγορα, είτε για τους χειρισμούς τους, με ειρωνικά και επιθετικά σχόλια πολλές φορές. Εστιάζουν στην τεχνολογική δυνατότητα που επιτρέπει στον οποιοδήποτε προϊστάμενο να έχει συνακρόαση της κλήσης του εργαζόμενου εξ αποστάσεως, αλλά επιπλέον να του μιλά στη διάρκειά της, χωρίς να ακούγεται από τον πελάτη. Τονίζουν το τεράστιο ψυχολογικό βάρος και την πίεση που δημιουργείται στον εκάστοτε εργαζόμενο από τα παραπάνω και επισημαίνουν ότι τους τελευταίους μήνες καταγράφονται αθρόες απολύσεις ακόμη και αιφνιδιαστικές «δια τηλεφώνου», απόλυση εργαζόμενου μετά από κρίση πανικού που είχε υποστεί, μη απόδοση ασφαλιστικών εισφορών σε μερίδα επινοικιαζομένων εργαζομένων, παρενοχλήσεις σε συναδέλφους με αναρρωτική άδεια κ.α..
Όλα τα παραπάνω συμβαίνουν εν μέσω πανδημίας, με τους πολίτες συνολικά να βιώνουν έντονη ανησυχία για την υγεία την δική τους και των κοντινών τους προσώπων, έντονη κόπωση και ψυχολογική πίεση από τα μέτρα κοινωνικής απόστασης και το lockdown, με καθημερινές ανακοινώσεις μεγάλου αριθμού νεκρών συμπολιτών μας που μολύνθηκαν από τον ιό και τους εργαζόμενους σε ένα κλίμα έντονης ανασφάλειας και με την τηλεργασία να αποτελεί συχνά όχημα για την καταπάτηση βασικών δικαιωμάτων, όπως το ωράριο και η υπερωριακή απασχόληση.
Επειδή όταν υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις, καταγγελίες και αναφορές για φαινόμενα ψυχολογικής βίας και ηθικής παρενόχλησης στην εργασία υπονομεύεται η υγεία του/της εργαζόμενου/-ης και οφείλει η Πολιτεία να συνδράμει και να παρέμβει ώστε να αναχαιτιστούν άμεσα οι συνθήκες που οδηγούν σε αυτά.
Επειδή η εξασφάλιση της φυσικής και ψυχικής ευεξίας είναι καθήκον του εργοδότη και οι εργαζόμενοι που αναπτύσσουν προβλήματα ψυχικής υγείας παρουσιάζουν συνήθως συννοσηρότητα, ήτοι έχουν ταυτόχρονα και κάποιο πρόβλημα σωματικής υγείας.
Επειδή στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Πολιτικής το πρόβλημα των συνθηκών εργασίας πρέπει να εξετάζεται στο σύνολό του, δηλαδή να τοποθετείται σε ένα γενικότερο πλαίσιο, με το οποίο είναι στενά συνδεδεμένοι πολλοί παράγοντες που έχουν σχέση με τη φυσική, ψυχική, πνευματική και κοινωνική ευεξία των εργαζομένων.
Επειδή είναι πλέον σαφές ότι οι συνθήκες της πανδημίας οδηγούν σε ταχεία απορρύθμιση της αγοράς εργασίας με καταχρηστικές συμπεριφορές που οδηγούν σε απολύσεις, απλήρωτες υπερωρίες, μη καταβολή ασφαλιστικών εισφορών κλπ.
Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1. Σε ποιες ενέργειες θα προβούν για τον έλεγχο φαινομένων, όπως αυτό που καταγγέλλει το Πανελλήνιο Σωματείο Εργαζομένων Vodafone-Παναφον και την προστασία της ψυχικής υγείας και των θέσεων εργασίας στα τηλεφωνικά κέντρα και συναφείς εργασιακούς χώρους;
2. Σε ποιες ενέργειες θα προβούν ώστε να ελεγχθεί το πλαίσιο των απολύσεων που έχουν καταγραφεί τους τελευταίους μήνες στα τηλεφωνικά κέντρα της εν λόγω εταιρείας αλλά και οι καταγγελίες για μη απόδοση ασφαλιστικών εισφορών σε μερίδα επινοικιαζομένων εργαζομένων;
3. Σε ποιες ενέργειες θα προβούν για την αποτροπή φαινομένων σε εργασιακούς χώρους που αποτελούν κινδύνους για την ψυχική υγεία σύμφωνα και με τα νέα δεδομένα που συνδέονται με την τηλεργασία και την πανδημία συνολικά;
Οι ερωτώντες βουλευτές
Σκουρλέτης Παναγιώτης (Πάνος)
Aμανατίδης Ιωάννης
Αβραμάκης Ελευθέριος
Αθανασίου Αθανάσιος (Νάσος)
Αλεξιάδης Τρύφωνας
Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)
Αυλωνίτης Αλέξανδρος-Χρήστος
Βαρδάκης Σωκράτης
Βέττα Καλλιόπη
Γκιόλας Γιάννης
Δρίτσας Θεόδωρος
Ζαχαριάδης Κώστας
Ηγουμενίδης Νικόλαος
Καλαματιανός Διονύσης
Κασιμάτη Νίνα
Κρασαρλίδου Φρόσω
Λάππας Σπύρος
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χάρης
Μάρκου Κώστας
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Μουζάλας Γιάννης
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Μπουρνούς Γιάννης
Νοτοπούλου Αικατερίνη
Ξενογιαννακοπούλου Μαριλίζα
Παπαδόπουλος Σάκης
Πούλου Γιώτα
Ραγκούσης Γιάννης
Σκουρολιάκος Πάνος
Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος
Φάμελλος Σωκράτης
Φίλης Νίκος
Φωτίου Θεανώ
Χαρίτου Δημήτριος
Χρηστίδου Ραλλία
Ψυχογιός Γεώργιος